Արմեն Էլբակյանի բեմադրած՝ Վիլիամ Սարոյանի
«Քարանձավի բնակիչները» պիեսի
ներկայացման առիթով
ԴԵՐԱՍԱՆ
Նա գործազուրկ էր։ Մտածեց՝ արդյո՞ք
հնացել է իր արհեստը նախկին,
գուցե նորույթ է արտասվե՞լը լոկ,
ծիծաղը արդեն պետք չէ ոչ մեկին։
Եվ հացի համար – մի կտոր հացի –
ծաղրածուն հանեց դիմակը անգին,
հույսով, թե մարդկանց սիրտը կբացի,
իր տառապանքը պատմեց ամենքին։
Բայց ծիծաղի պես արցունք էլ չկար
ոչ նրանց դեմքին, ոչ էլ աչքերում,
ծաղրածուն էր լոկ անտուն, սովահար
ծիծաղում-լացում կյանքի բեմերում…
ՀԱՆԴԻՍԱՏԵՍ
Այսօր ամենքս՝ նախկին խեղկատակ
և կամ ողբերգակ, նախկին մեծատուն
կամ անտեր-անտուն, նախկին դատավոր
և կամ մեղավոր, նախկին մանկավարժ
կամ մանուկ անվարժ, հայտնվել ենք այս
հսկա թատրոնի բեմահարթակում
առանց ծիծաղի, առանց արցունքի,
շարունակում ենք հանդեսը դիտել,
միաժամանակ յուրովի քանդել
ևս մեկ կտոր՝ գուցե վերջինը
մեր կամ աշխարհի։ Շարունակում ենք
համր ձևանալ, նաև խուլ լինել,
իսկ եթե պետք է, ինչու չէ, և կույր։
Ծաղրածու՜, եղբա՛յր, սրբի՜ր աչքերդ։
Հե՛րն եմ անիծել այսպիսի կյանքի…
-Ինչու՞ ես լացում,- ասում է կողքիս
նստած տիկինը և կապույտ-կանաչ
ներկած աչքերը չռում է վրաս։
-Ինչու՞ ես լացում, բայց քե՞զ ինչ եղավ,
չգիտե՞ս միթե, դերասաններ են,
խոսու՜մ են ստից, խաղում են, էլի՜…
Եվ ես հիշում եմ խուլ դատավորին,
որ դատարանում լսող էր խաղում
և հաստատում էր դատավճիռը
մուրճիկի զարկով՝ նյութին անտեղյակ։
Հետո հիշում եմ այն մանկավարժին,
որն ամենից շատ իր գործն էր ատում,
քանի որ համր էր, խոսող էր խաղում՝
աշակերտներին դաս տալու համար։
Իսկ այս կողքի՞նս… Բայց արժե՞ արդյոք,
ավելի լավ է չխոսել տեսնող
կույրերի մասին։ Այսօր մեծ տոն է,
արվեստի հանդես, անձավաբնակ
եղբա՛յր, ծաղրածու՜, ժողովուրդդ, տե՛ս,
ծափահարու՜մ է, ողջունում է քեզ։
Տե՛ս, ոչ թե մե՜կ աչք, ամբողջ դահլիճն է
քեզ հետ արտասվում, քանզի բոլորս,
լինի այս հողում, լինի հայրենի,
բնակիչներ ենք քարանձավների։
09-07-2002